رله ضربه ای چیست؟
رله ضربه ای یا رله حافظه دار یک نوع رله دارای خودنگهدار داخلی است، که با یک بار تحریک بوبین آن، مدار به صورت دائمی وصل شده با تحریک دوباره آن، مدار قطع می شود. با قطع جریان تغذیه، این رله در وضعیت خود پایدار می ماند. در حقیقت با هر بار تحریک بوبین، وضعیت رله معکوس می شود.
مشخصات فنی رله ضربه ای
به طول کل رله نوعی کلید الکتریکی برای قطع و وصل جریان برق می باشد. رله ضربه ای که با نام های رله حافظه دار، رله راه پله، استپ رله و ایمپالس رله (Impulse Relay) هم نیز شناخته می شود یکی از تجهیزات برق صنعتی می باشد که وظیفه قطع و وصل مدار را بر عهده دارد. رله های ضربه ای بر اساس سیگنال ضربه کار می کنند، به گونه ای که با یک بار تحریک رله توسط یک سیگنال، وضعیت تیغه خروجی رله معکوس می شود. اگر رله در حالت فعال باشد و پایه ورودی به خروجی اتصال داشته باشد با یک بار تحریک بوبین توسط یک پالس، رله غیر فعال شده و اتصال ورودی و خروجی قطع می شود و با یک پالس دریافتی دیگر توسط رله، دوباره ورودی به خروجی رله متصل می شود. در مدار رله ضربه ای به تیغه خودنگهدار و شستی استپ نیازی نیست و فقط به یک شاسی استارت یا NO نیاز داریم. به بیانی ساده تر با یک بار فشردن شستی مدار وصل شده و با فشردن دوباره همان شستی یا شستی های موازی شده با آن مدار قطع می گردد. پارامتر های مهم در انتخاب رله ضربه ای ولتاژ مدار فرمان، جریان نامی و تعداد کنتاکت های موجود در رله می باشد.
کاربرد رله ضربه ای
رله های ضربه ای معمولا در مدار های روشنایی و در مکان هایی که لازم است مصرف کننده از چند نقطه خاموش و روشن شود کاربرد دارد. این رله ها می توانند جایگزین مناسبی برای کلید صلیبی که در گذشته برای روشن و خاموش کردن منابع روشنایی از چند محل استفاده می شدند، باشند. کاربرد دیگر آن روشن و خاموش کردن الکتروموتور با یک شستی می باشد. همچنین از رله ضربه ای در راه پله ساختمان ها به جای تایمر نیز استفاده می شود، برای مثال می توانیم هنگام ورود به راه پله از طبقه چهارم، با یک کلید تمامی چراغ ها را روشن کرده و هنگام خروج در طبقه همکف با فشردن یک کلید دیگر تمامی چراغ ها را خاموش کنیم، که انتخابی کم هزینه تر نیز می باشد. اما باید توجه نمود تایمر بعد از مدتی مدار را قطع کرده و چراغ ها را خاموش می نماید، اما در مدار رله ضربه ای برای خاموش کردن چراغ ها به فشردن دوباره کلید نیاز داریم.